Waarom proeven we alternatieve melkjes?

Melkalternatieven worden steeds populairder, de belangrijkste redenen om ze te kopen: omdat ze gezonder zouden zijn dan melk omdat ze plantaardig zijn omdat ze lactose- dan wel glutenvrij zijn omdat ze ‘natuurlijker’ zijn

 

De proeverij

Alle drankjes, zowel de biologische als de gang­bare, zijn gekocht in de supermarkt, alleen de rijstdrank van Lima komt uit de Natuurwinkel. Aan de Alpro Cashew is 2% suiker toegevoegd, aan de andere niets. We proefden blind en vroegen elkaar: kun je wel proeven wat voor drank het is? En: is het lekker en zou je het zelf kopen?

 

Het panel

Ika en Anique werken in een Natuurwinkel en zijn regelmatige gebruikers van zulke plantaardige dranken. Ingrid, doktersassistente, en André, administrateur, drinken vooral gewone drink­yoghurt. Culinair onderzoeksjournalist Loethe is professioneel proever en technisch manager Ronald proeft regelmatig mee. Zij gebruiken af en toe een melkalternatief.

 

De uitslag

Verrassend was dat de enige ‘echte’ melk, de lactose­vrije halfvolle melk van Arla, verreweg als lekkerste werd beoordeeld. De andere ‘dierlijke’ melk, biologische geitenmelk, haalde daarentegen zelfs geen voldoende. Het ‘natuurwinkelteam’, Ika en Anique, beoordeelde de drankjes over het algemeen positiever dan de anderen. Zo vonden zij sojamelk, die door de anderen als ‘karton’ werd beoordeeld, juist ‘een volle sojasmaak’ hebben. Toch was het hele team het eens over de drie toppers (Lactofree, de AH rijstdrank en de Alpro Coconut) en de absolute verliezers: de Oatly en Lima rijstdrank.

 

Geen alternatief voor melk

Hoewel de plantaardige drankjes wel als melk- alternatief worden gepromoot zijn ze dat niet, op sojamelk na. Dat heeft globaal dezelfde voedingswaarde en hetzelfde eiwitgehalte als koemelk, met als voordeel dat er minder verzadigd vet in zit. Maar haver-, rijst-, kokos- en notendrank hebben nauwelijks enige voedingswaarde. Er zit ook heel weinig noot, haver of kokos in. De notendrankjes bevatten maar zo’n 2 tot 3% noot en kokosdrank tussen de 5 en 8,5% kokos(melk). Haver- en rijstdrank doen het iets beter met 11 tot 15% haver of rijst. De rest is vooral water, verdikkingsmiddelen en stabilisatoren. Daardoor bevatten ze ook weinig vet en calorieën, want van water met een smaakje word je niet dik. In gewone melk zit van nature tussen de 3 en 4,5% goed opneembaar eiwit, calcium, vita­mine B2 en vitamine B12. In de plantendrankjes, op sojamelk na, zit geen of nauwelijks eiwit. Eventueel zijn ­calcium, vitamines en mineralen toegevoegd. Soms zelfs vitamines die helemaal niet in melkproducten zitten (zoals vitamine E). Zulke planten­drankjes zijn niet natuurlijk, maar gewoon knutseldrankjes. Aan biologische drankjes mag niks zijn toe­gevoegd, waardoor ze nog minder als zuivel­alternatief in aanmerking komen.

 

Gewone melk bevat óók geen gluten

‘Glutenvrij, zonder toe­gevoegde suikers, conserveermiddelen of kunst­matige kleur- of smaakstoffen’. Dat geldt allemaal ook voor gewone melk. Daar zit wel lactose in, waar een heel kleine groep mensen niet tegen kan. Voor hen zijn noten-, rijst-, soja- en lactosevrije melk inderdaad een alternatief. 

 

Plantaardig is wél goed voor de aarde

‘Puur plantaardig’ is vooral belangrijk voor veganisten, maar niet zonder meer gezonder. Vreemd genoeg hebben de plantendrankjes het nauwelijks over hun enige echte grote voordeel: ze zijn véél beter voor het milieu en klimaat dan ­koemelk. Koeien stoten broeikasgas uit in hun scheten, ­boeren en mest. Ze eten veel eiwitrijke producten zoals soja en granen, die we veel beter zelf kunnen eten. Voor soja die bedoeld is voor menselijke ­consumptie wordt geen oerwoud gekapt.